Trafik kazası sonrası araç değer kaybı hesaplama konusu, araç sahiplerinin en çok merak ettiği konulardandır. Araç değer kaybı, trafik kazası sonucunda onarımı yapılan aracın, kaza öncesi rayiç değerine kıyasla ikinci el piyasasında yaşadığı parasal azalma olarak tanımlanır. Bu kayıp, doğrudan cebimizden çıkan bir miktar olmasa da, aracımızı satmak istediğimizde karşımıza çıkacak önemli bir ekonomik faktördür.
2025 yılı itibarıyla değer kaybı hesaplama yöntemlerinde önemli güncellemeler yapılmıştır. Sigorta şirketleri için de yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu yazımızda sizlere 2025 güncel araç değer kaybı hesaplama yöntemlerini, başvuru süreçlerini ve hak kazanma koşullarını detaylı olarak anlatacağız. Böylece kaza sonrası haklarınızı tam olarak bilecek ve mağduriyet yaşamayacaksınız.
Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonrasında onarılan aracınızın ikinci el piyasasındaki değerinde meydana gelen düşüşü ifade eder. Bu düşüş, kazadan bir gün önceki araç değeri ile kaza sonrası tamir edildikten sonraki değer arasındaki farktır. Örneğin, ikinci el piyasasında aynı model ve özelliklere sahip orijinal bir araç bir milyon TL edebilmektedir. Ancak, trafik kazası sonucu iki kapısı değişen aracın değeri dokuz yüz elli bin TL'ye düşebilmektedir.
Kaza sonrası aracınız ne kadar iyi tamir edilirse edilsin, hasar geçmişi TRAMER kayıtlarına geçtiği için piyasa değerinde bir azalma kaçınılmazdır. Bu durum, özellikle ikinci el araç alıcılarının kaza yapan araçlara temkinli yaklaşması nedeniyle oluşur. Dolayısıyla değer kaybı hesaplama işlemi, uğradığınız maddi zararın tam olarak belirlenmesi açısından önemlidir.
Yargıtay kararlarında da açıkça belirtildiği üzere hesaplamada aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımlar dikkate alınmalıdır. Yeni ve düşük kilometreli araçlarda değer kaybı daha belirgin olmaktadır. Aracın şasi hasarı, hava yastığı açılması veya boya değişimi gibi büyük çaplı onarımlar değer kaybını önemli ölçüde artıran unsurlardır.
2025 yılında Türkiye Sigorta Birliği ve Sigorta Bilgi Gözetim Merkezi (SBM) araç değer kaybı hesaplama formülünü yeniden düzenledi. Yeni formül, dört temel katsayının çarpımıyla bulunmaktadır:
İlk olarak, Rayiç Değer Katsayısı aracın güncel piyasa fiyatının yüzde 1,5'i baz alınarak hesaplanır. İkinci adımda, Hasarlı Panel Katsayısı devreye girer. Boyanan panel sayısına göre 0,8 (tek panel) ile 1,0 (dört panel ve üstü) arasında değişir.
Üçüncü faktör olan Kilometre Katsayısı, aracın kullanım yoğunluğunu ölçer:
Son olarak, Kullanım Süresi Katsayısı aracın yaşını dikkate alır:
Örneğin, rayiç değeri 800.000 TL, 45.000 km'de, 4 yaşında ve iki paneli boyanmış bir aracın değer kaybı hesaplaması şöyledir:
800.000 × 0,015 × 0,9 × 0,9 × 0,8 ≈ 7.800 TL
Bu sonuç, sigorta şirketine tazminat talebi açarken temel rehber olur. Ancak bilirkişi, boya kalınlığı ölçümü ve onarım faturasını inceleyerek değer kaybı nasıl hesaplanır sorusuna nihai cevabı verir.
Kaza sonrası hesaplama sürecini başlatmak için öncelikle gerekli belgeleri toplamalısınız. Sigorta şirketine yapacağınız başvuruda kaza tespit tutanağı, kusur oranlarını gösteren belge, her açıdan çekilmiş hasar fotoğrafları, onarım faturaları, ruhsat fotokopisi, ehliyet ve kimlik kopyaları ile zorunlu trafik sigortası poliçesi gerekecektir.
Eksper raporu bu süreçte en önemli belge konumundadır. Eksper, aracınızın kaza öncesi ve sonrası değerini belirleyerek temel hesaplama belgesi olacak raporu hazırlar. Değer kaybı hesaplama formülünde ilk olarak baz değer kaybı bulunur:
Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri × %1.9
Ardından toplam değer kaybı şu formülle hesaplanır:
Toplam Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı × Hasar Boyutu Katsayısı × Kullanılmışlık Düzeyi Katsayısı
Hasar boyutu katsayıları;
Kilometreye göre kullanılmışlık düzeyi katsayıları ise 0-14.999 km için 0,90'dan başlayıp 150.000 km üstü için 0,10'a kadar düşmektedir.
Hesaplamanın ardından sonucunu karşı tarafın sigorta şirketine bildirmeniz gerekir. Sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermezse veya talebi reddedebilmektedir. Bu durumda, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurabilir veya dava açabilirsiniz.
2025'te araç değer kaybı hesaplaması için yeni bir formül kullanılmaktadır. Bu formül, aracın rayiç değeri, hasarlı panel sayısı, kilometre ve kullanım süresi gibi faktörleri dikkate alınmaktadır. Örneğin, 800.000 TL değerinde, 45.000 km'de, 4 yaşında ve iki paneli hasarlı bir aracın değer kaybı yaklaşık 7.800 TL olarak hesaplanabilmektedir.
2025'te değer kaybı kapsamı genişletilmiştir. Artık plastik tampon onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı gibi parçalardaki hasarlar da değer kaybı hesaplamasına dahil edilecektir.
Hasar miktarı arttıkça değer kaybı da artar. Örneğin, 20.000 TL üzeri bir hasar için değer kaybı 15.390 TL civarında olabilmektedir. Ancak kesin miktar, aracın yaşı, kilometresi ve diğer faktörlere göre değişiklik gösterebilmektedir.
Araç değer kaybı hesaplamasında aracın rayiç değeri, hasarlı panel sayısı, kilometresi, yaşı, hasar boyutu ve onarım maliyeti gibi faktörler dikkate alınır. Ayrıca, aracın markası ve modeli de hesaplamada rol oynar.
Değer kaybı tazminatı almak için öncelikle gerekli belgeleri toplamalısınız. Ardından sigorta şirketine başvurmalısınız. Eksper raporu alındıktan sonra hesaplama yapılmaktadır. Sigorta şirketi talebi reddederse veya 15 gün içinde cevap vermezse, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurabilir veya dava açabilirsiniz.
