Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkı konusunda bilgi eksikliği, ülkemizde birçok kişinin haklarını tam olarak alamamasına neden oluyor. Maalesef trafik kazalarında zarar gören kişiler, tazminat hakları ve çeşitleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıklarından büyük zararlara uğruyorlar. Bu yazımızda, trafik kazası sonrasında haklarınızı nasıl koruyacağınızı ve tazminat sürecini en doğru şekilde nasıl yöneteceğinizi anlatacağız.
Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkı kullanılabilmesi için öncelikle yasal prosedürlerin bilinmesi gerekmektedir. Tazminat sürecinin ilk ve en önemli adımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 97. maddesine göre, dava açmadan önce ilgili sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunmanızdır. Bu başvuru, mahkemeler tarafından "dava şartı" olarak değerlendirildiğinden, atlanması halinde açacağınız dava usulden reddedilebilmektedir.
Sigorta şirketine başvuru için aşağıdaki belgeleri hazırlamanız gerekmektedir:
Ölümlü kazalarda ise ek evraklar gerekecektir.
Sigorta şirketi, başvurunuzu aldıktan sonra 15 gün içinde cevap vermek zorundadır. Bu süre içinde cevap verilmezse veya talepleriniz karşılanmazsa, dava açma veya Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurabilirsiniz. Ancak unut sigorta şirketlerine karşı açılan davalar ticari dava niteliğindedir. Bu sebeple, dava öncesinde arabuluculuğa başvurmak zorunludur.
Kaza tazminatı davalarında kusurlu araç sürücüsü, aracın sahibi/işleteni ve sigorta şirketi sorumlu tutulabilmektedir. Tazminat davası için birden fazla yetkili mahkeme bulunmaktadır. Bunlar; davalılardan herhangi birinin ikametgahı mahkemesi, kazanın gerçekleştiği yer mahkemesi veya davacının ikametgahı mahkemesidir.
Bununla birlikte, zorunlu trafik sigortası kapsam olarak genellikle sadece maddi zararları karşılamakla yükümlüdür. Manevi tazminat talepleri için poliçede özel kloz bulunması gerekmektedir. Aksi halde manevi tazminat direkt araç sahibi ve sürücüden talep edilebilmektedir.
Zamanaşımı süreleri, Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkı kullanabilmeniz için en kritik konulardan biridir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 109/1 maddesine göre, motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıldır. Kaza gününden başlayarak on yıl içinde de zamanaşımına uğrar. Örneğin, 1 Ocak 2025 tarihinde gerçekleşen bir kazada, zarar gören kişi kazayı ve sorumluyu aynı gün öğrenmişse, tazminat talep etmek için 1 Ocak 2027 tarihine kadar süreye sahiptir.
Ancak önemli bir istisna bulunmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nun 109/2 maddesine göre, dava cezayı gerektiren bir eylemden doğar. Ceza Kanunu bu eylem için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre maddi tazminat istekleri için de geçerlidir. Buna göre, Türk Ceza Kanunu'nun 66. maddesi uyarınca, kazada bir veya birden fazla ölüm varsa zamanaşımı süresi 15 yıldır. Yaralanma varsa 8 yıl olarak uygulanır. Ayrıca kazada hem ölüm hem de yaralanma gerçekleşmişse, cezanın tekliği ilkesi gereğince tüm zararlar için zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Özellikle dikkat edilmesi gereken nokta, uzamış ceza zamanaşımı süreleri sadece kazayı yapan sürücüye uygulanmamaktadır. Aynı zamanda, işleten, sigortacı ve Güvence Hesabı gibi tüm sorumlulara uygulanmaktadır. Dahası, salt maddi hasarlı kazalarda zamanaşımı süresi 2 yıldır. Ancak, aynı kazada ölüm veya yaralanma da meydana gelmişse, maddi hasarlar için de uzamış ceza zamanaşımı süreleri uygulanır. Bu durum, Yargıtay'ın çeşitli kararlarıyla da desteklenmiştir.
Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkınızı korumak için zamanaşımını kesen işlemlere de dikkat etmelisiniz. Dava açılması, icra takibi başlatılması veya tahkime başvuru yapılması gibi işlemler zamanaşımını keser. Bununla birlikte, tazminat yükümlüsüne karşı kesilen zamanaşımı sigortacı için de kesilmiş sayılmaktadır. Benzer şekilde, sigortacı bakımından kesilen zamanaşımı, tazminat yükümlüsü için de kesilmiş olmaktadır. Kaza tazminatı sürecinde yükümlülerin birbirine karşı rücu hakları ise kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğrendikleri günden itibaren iki yıl içinde zamanaşımına uğramaktadır.
Trafik kazalarında zarar gören kişiler, Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkı kapsamında çeşitli zararlar için tazminat talep edebilirler. Öncelikle, ölümlü kazalarda ölen kişinin desteğinden mahrum kalanlar destekten yoksun kalma tazminatı alabilirler. Bu tazminatı ölenin eşi, çocukları, anne-babası, nişanlısı ve ölen kişinin düzenli olarak destek olduğu kişiler talep edebilmektedir.
Yaralanmalı kazalarda ise tedavi giderleri tazmin edilebilmektedir.
Hatta Yargıtay'ın yerleşik kararlarına göre, gelecekte yapılması zorunlu tedaviler ve yaşam boyu kullanılacak ilaçlar da "gerçekleşmiş zarar" olarak kabul edilmektedir.
Bununla birlikte, kaza sonucu oluşan iş gücü kaybı için de tazminat talep edilebilmektedir. Özellikle kalıcı sakatlık oluşması durumunda, kişinin çalışma gücünün azalması veya yitirilmesinden doğan kayıplar hesaplanarak tazminat belirlenmektedir. Ayrıca ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan zararlar da tazmin edilebilmektedir.
Maddi hasarlı kazalarda araçta meydana gelen hasarın yanı sıra, araç değer kaybı tazminatı da talep edilebilmektedir. Kaza tazminatı hesaplamasında aracın kaza öncesi değeri ile onarım sonrası değeri arasındaki fark dikkate alınır.
Son olarak, trafik kazalarında yaşanan acı, elem ve ızdırap için manevi tazminat da talep edilebilmektedir.
Trafik Kazası Sonrası Tazminat Hakkı kullanmak için doğru bilgiye sahip olmak önemlidir. Unutmayın ki, haklarınızın bilinmes ve doğru adımların atılması, trafik kazası sonrası yaşadığınız maddi ve manevi zararların adil şekilde karşılanmasını sağlayacaktır.
Maddi tazminat talepleri için genellikle 2 yıl, manevi tazminat talepleri için 10 yıl süreniz vardır. Ancak ölüm veya yaralanma durumlarında bu süreler uzayabilmektedir.
Kaza tespit tutanağı, hastane raporları, tedavi faturaları, hasar fotoğrafları, araç ruhsatı ve trafik poliçesi örneği gibi belgeleri toplamalısınız.
Sigorta şirketi talebi reddederse veya 15 gün içinde cevap vermezse, dava açabilmektedir. Ayrıca, Sigorta Tahkim Komisyonu'na da başvurabilirsiniz.
Tedavi giderleri, iş gücü kaybı, araç hasarı ve değer kaybı, manevi zararlar ve ölüm durumunda destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirsiniz.
Avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak haklarınızı tam olarak almanıza yardımcı olabilmekte ve karmaşık tazminat sürecini daha iyi yönetmenizi sağlayabilmektedir.
