Araç değer kaybı tazminatı, bir trafik kazası sonucunda aracınızda meydana gelen hasarın onarılmasına rağmen, aracın piyasa değerinde oluşan düşüşün karşılanmasıdır. Kazalı geçmişi olan bir aracın, aynı marka, model ve yıldaki hasarsız bir araca göre ikinci el piyasasında daha düşük bir fiyata alıcı bulması durumu bu tazminatın temelini oluşturmaktadır. Yani, aracınız ne kadar iyi tamir edilirse edilsin, kaza kaydının bulunması ve değişen/boyanan parçaların olması, aracın orijinal durumuna göre değer kaybetmesine neden olmaktadır. Bu kayıp sigorta şirketlerince belirli koşullar altında karşılanmalıdır.
Bu tazminat, özellikle araç sahibi için önemli bir güvence sağlamaktadır. Çünkü araç, onarım sonrası fiziksel olarak eski haline dönse bile, kazanın yarattığı sicil nedeniyle maddi bir kayıp yaşamaktadır. Değer kaybı tazminatı, bu maddi kaybın telafisi amacıyla ödenmektedir. Genellikle kusurlu tarafın trafik sigortası veya poliçede ek teminat varsa kasko sigortası tarafından karşılanmaktadır.
Sigorta şirketinin sunduğu teklifin yetersiz bulunması durumunda araç değer kaybı davası açılabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, tazminat başvurusu kaza tarihinden itibaren en fazla 2 yıl içerisinde yapılmalıdır. Sonuç olarak, araç değer kaybı tazminatı, hak sahiplerinin maddi kayıplarının adil şekilde karşılanması için önemli bir hukuki araçtır.
Araç değer kaybı tespiti yapılırken birçok kriter dikkate alınmaktadır. Bu hesaplama, aracın kaza öncesi ikinci el piyasa değeri ile kaza sonrası tamir edilmiş haldeki ikinci el piyasa değeri arasındaki farkın belirlenmesi şeklinde yapılmaktadır.
Araç değer kaybı hesaplama işleminde aşağıdaki kriterler değerlendirmeye alınmaktadır:
Bu kriterler göz önünde bulundurularak, uzman bilirkişiler tarafından araç değer kaybı hesaplanmaktadır. Değer kaybı tespiti için hak sahibi, sigorta şirketine yazılı başvuru yapılmaktadır. Sonrasında ise şirket tarafından bir iş günü içerisinde eksper ataması yapılmaktadır. Yapılmazsa, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) üzerinden eksper atama talebinde bulunabilmektedir.
Kaza sonrası araç değer kaybı tazminatı almak için izlenen belirli adımlar vardır. Bu süreç, kazanın gerçekleşmesinden tazminatın tahsilatına kadar kronolojik olarak ilerlemektedir. Ayrıca, doğru şekilde yürütülmesi büyük önem taşımaktadır.
Öncelikle kaza yaşandığında, araçların ilk andaki durumunu fotoğraflayarak kayıt altına almanız gerekir. Sonrasında olay yerine gelen kolluk kuvvetleri tarafından düzenlenecek kaza tespit tutanağını muhafaza etmelisiniz. Aracınız için gerekli onarım işlemleri tamamlandıktan sonra, ekspertiz raporu alarak hasarın boyutunu belgelendirmelisiniz.
Araç değer kaybı başvurusu için ilk adım, kazada kusurlu olan tarafın zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigorta şirketine başvuru yapmaktır. Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi gereği, sigorta şirketine karşı dava açmadan önce başvuru yapılması zorunludur. Sigorta şirketi bu başvuruya 15 gün içinde yanıt vermekle yükümlüdür. Yanıt verilmemesi, talebin reddi ya da yetersiz bulunması halinde başvuru sahibi, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmektedir. Ayrıca Asliye Ticaret Mahkemesi’nde de dava açabilmektedir.
Tahkim süreci genellikle daha hızlıdır. Uyuşmazlık ise en geç dört ay içinde sonuçlandırılırken, mahkeme süreci yıllar sürebilmektedir. Tüm başvurular, zararın ve sorumlunun öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıldır. Ancak, kaza tarihinden itibaren 10 yıl içinde yapılmalıdır, aksi halde tazminat hakkı zamanaşımına uğramaktadır. Sigorta şirketinin kararına itiraz edilmek istenirse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na bazı evraklarla başvuru yapılmalıdır.
Komisyon dosyayı en fazla 15 gün içinde ön incelemeye almakta ve karar vermektedir. 15.000 TL üzerindeki uyuşmazlıklarda karara bir defaya mahsus olmak üzere 10 gün içinde itiraz edilebilmektedir.
Ayrıca, tüm bu süreçlerin sorunsuz ilerlemesi ve hak kaybı yaşanmaması için araç değer kaybı konusunda uzman bir avukattan yardım almak büyük önem taşımaktadır. Avukatlar, değer kaybı zararınızın gerçek değerini tespit ederek sigorta şirketinden hukuki süreç sonunda hak ettiğiniz tazminatı almanızı sağlayabilmektedir.
Sigorta şirketlerinden araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için karşılanması gereken belirli koşullar vardır. Bu koşullar, tazminat hakkının doğması ve sigorta şirketlerinin ödeme yapma yükümlülüğünün oluşması açısından büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak, araç değer kaybı nasıl alınır sorusunun yanıtı, yukarıda belirtilen şartların sağlanması ve gerekli belgelerin eksiksiz olarak sunulmasından geçmektedir. Bu şartları karşılayan araç sahipleri, değer kaybı tazminatı için sigorta şirketlerine başvurabilmekte veya hukuki yollara başvurarak haklarını arayabilmektedir.
Trafik kazası sonrasında araç değer kaybı için başvuru yapmak, belirli adımların dikkatle izlenmesini gerektirir. Başvuru sürecinin doğru yönetilmesi, hak kaybı yaşamamanız için oldukça önemlidir.
Araç değer kaybı süreci, kazanın ardından araçların konumu değiştirilmeden dört yönden fotoğraflarının çekilmesi ve kaza tespit tutanağının düzenlenmesiyle başlamaktadır. Ardından, kusurlu tarafın sigorta şirketine başvuru yapılmalıdır. Talep için gerekli evraklar eksiksiz hazırlanmalıdır.
Sigorta şirketi 15 gün içinde dönüş yapmazsa ya da verilen teklif yetersiz bulunursa, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) üzerinden eksper ataması yapılabilmektedir. Atanan eksperin raporuna üç iş günü içinde itiraz edilebilmektedir. Ardından sırasıyla itiraz ve hakem eksperleri devreye girmekte ve son karar verilmektedir.
Eksper raporunun kabul edilmemesi veya sigorta şirketinin ödeme yapmaması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurarak süreci dava açmadan ilerletmek mümkündür. Başvuru için form, veri paylaşım izni, başvuru belgeleri ve ödeme dekontu gerekmektedir. Komisyon, genellikle başvuruları altı ila yedi ay içinde sonuçlandırılmaktadır. Tüm bu süreçlerde, sigorta şirketlerinin düşük tazminat teklifleri sunma eğiliminde olduğu unutulmamalıdır. Hak kaybı yaşanmaması için deneyimli bir hukuk uzmanından destek alınması önerilmektedir.
Trafik kazası sonucunda araç değer kaybı talep etme hakkı, öncelikle hasarlı aracın sahibine tanınmıştır. Ancak her araç sahibi bu tazminatı talep edemez. Kazada kusursuz veya kısmi kusurlu olan araç sahipleri, değer kaybı tazminatını alabilmektedir. Kazada %100 kusurlu olan araç sahipleri ise değer kaybı talebinde bulunmamaktadır.
Kazaya karışan ve hasara uğrayan aracın maliki, değer kaybı talebini karşı tarafın zorunlu trafik sigortasından talep edebilmektedir. Bununla birlikte, aracın kasko sigortası kapsamında, kaza sonucu kusurlu olsa dahi araç değer kaybı başvurusu yapma hakkı tanınabilmektedir. Bu durumda değer kaybı tazminatı kendi kasko sigortasından da talep edilebilmektedir. Dolayısıyla poliçe şartlarının dikkatle incelenmesi önemlidir.
Araç değer kaybı hesaplama konusunda değer kaybı talebinde bulunabilmek için şu şartların sağlanması gerekmektedir:
Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereği, kazada kusurlu olan tarafın zararı tazmin etme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu nedenle araç değer kaybı, öncelikle kusurlu sürücünün trafik sigortasından talep edilmektedir. Ancak zarar yalnızca sigorta şirketinden değildir. Aynı zamanda kazaya neden olan aracın sahibi, sürücüsü ve işleteni gibi diğer sorumlulardan da müştereken ve müteselsilen istenebilmektedir. Kiralık veya filo araçlarında ise bu hak genellikle araç sahibi olan firma ya da kişiye aittir. Sürücü doğrudan başvuru yapamaz, ancak işleten kişi malik adına süreci yürütebilmektedir. Değer kaybı talebinin geçerli olabilmesi için kazanın iki araç arasında gerçekleşmiş olması ve resmi kaza tespit tutanağının bulunması gerekmektedir. Önceden uygulanan araç yaşı ve kilometre sınırları ise güncel düzenlemelerle kaldırılmıştır.
Trafik kazaları sonrası yalnızca araç değer kaybı değil, birçok farklı tazminat türü talep edilebilmektedir. Kazaların ardından araçlarda ve kişisel eşyalarda çeşitli zararlar meydana gelebilmektedir. Bu zararların tazmin edilmesi için belirli yasal yollar bulunmaktadır.
Trafik kazası sonucunda talep edilebilecek başlıca tazminat türleri şunlardır:
Araç yoksunluk tazminatı, kazadan sonra aracın tamirde kaldığı süre boyunca kullanılamamasından doğan zararın karşılığıdır. Ticari araçlar için bu tazminat, günlük kazanç kaybı ile tamirde kaldığı gün sayısının çarpımıyla yapılmaktadır. Hususi araçlar için ise günlük rayiç kiralama bedeli esas alınarak hesaplanmsktadır. Ancak Zorunlu Trafik Sigortası bu zararı karşılamadığından, tazminat doğrudan kusurlu kişiden veya varsa İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası’ndan talep edilmelidir.
Araç değer kaybı için ise Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi gereği, öncelikle kusurlu tarafın sigorta şirketine başvuru yapılmalıdır. Başvuru sonrası 15 gün içinde yanıt alınamazsa veya teklif yetersizse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilmektedir. Ayrıca, Asliye Ticaret Mahkemesi’nde de dava açılabilmektedir. Tazminat taleplerinde kaza tespit tutanağı, onarım faturası ve ekspertiz raporu gibi belgelerin eksiksiz sunulması gerekmektedir.
Hukuki sürecin karmaşıklığı ve sigorta şirketlerinin düşük teklif stratejileri nedeniyle büyük önem taşımaktadır. Uzman bir avukat, sigorta şirketlerine karşı tazminatın tam ve doğru hesaplanmasını sağlamaktadır. Ayrıca Karayolları Trafik Kanunu'nda belirtilen sürelerin kaçırılması durumunda tazminat hakkı kaybedilebilmektedir. Tecrübeli bir hukukçu bu kritik süreleri yakından takip eder ve süreci etkin şekilde yönetmektedir.
Sigorta Tahkim Komisyonu’nun karar sürelerine uyulması, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve bilirkişi raporlarının doğru şekilde sunulması davanın başarısını doğrudan etkilemektedir. Kaza sonrası adli ve idari raporların hatasız olması, başvurunun sağlıklı yapılması ve hak edilen tazminatın hızlı şekilde alınması açısından önemlidir. Değer kaybı davalarında eksper ve avukat desteği, sigorta şirketiyle yapılacak görüşmelerde doğru stratejilerin uygulanmasıyla birlikte en yüksek tazminatın alınmasını sağlamaktadır.
Sonuç olarak, araç değer kaybı tazminatı sürecinde uzman yardımı almak, hak kaybını önlemek, süreci hızlandırmak ve hak ettiğiniz tazminatı tam olarak almanız için oldukça önemlidir. Kaza sonrasında vakit kaybetmeden uzman bir avukata danışmanız, haklarınızın en iyi şekilde korunmasını sağlayacaktır.
Standart kasko poliçeleri genellikle araçtaki fiziksel hasarları karşılarken değer kaybını doğrudan ödememektedir. Ancak, kasko poliçenize ek teminat olarak değer kaybı klozu eklettiyseniz veya kusurlu tarafın kasko sigortasında İhtiyari Mali Mesuliyet (İMM) teminatı varsa, değer kaybınız karşılanabilmektedir. Tek taraflı kazalarda ve kusurlu olmadığınız durumlarda değer kaybı talebinde bulunulabilmektedir.
Değer kaybı, özellikle tek taraflı kazalarda ve hasarın boyutuyla orantısız görüldüğü durumlarda kabul görmeyebilmektedir. Sigorta şirketleri, aracın onarımı sonrası değerinde kayıp oluşmadığını veya oluşan kaybın makul olmadığını savunabilmektedir. Ayrıca, bazı poliçelerde değer kaybı teminatı bulunmaması veya hasarın daha önce onarılmış bir bölgede olması gibi teknik sebeplerle de talep reddedilebilmektedir.
Değer kaybı ödemesi için sigorta şirketine yazılı olarak başvurduktan sonra, sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermek zorundadır. Eğer bu sürede ödeme yapılmaz veya talep tam karşılanmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurulabilmektedir. Tahkim süreci ortalama 4 ila 6 ay sürebilmektedir.
Hesaplamada aracın markası, modeli, yaşı, kilometresi, hasarın ciddiyeti, onarımın kalitesi (orijinal parça/yan sanayi, yetkili servis/özel servis) gibi birçok faktör dikkate alınmaktadır.
Genellikle plastik tampon, far, stop lambası, jant kapağı, ayna gibi basit, vidasız sökülüp takılabilen veya dışsal, kozmetik sayılabilecek parçalardaki hasarlar değer kaybına girmemektedir. Bu parçaların değişimi aracın ana yapısında veya ikinci el piyasa değerinde kalıcı bir düşüşe yol açmadığı kabul edilmektedir. Ancak, bu durum sigorta poliçenizin kapsamına ve hasarın niteliğine göre değişiklik gösterebilmektedir.
Araç değer kaybı ücretini almak için öncelikle kusurlu tarafın sigorta şirketine yazılı başvuru yapmanız gerekmektedir. Başvurunuzda kaza tespit tutanağı, ruhsat, hasar fotoğrafları ve değer kaybını gösteren bir eksper raporu gibi belgeleri sunmanız önemlidir. Sigorta şirketinin 15 gün içinde talebinizi karşılamaması veya eksik ödeme yapması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurarak veya dava yoluyla alacağınızı tahsil edebilirsiniz.
Hayır, araç değer kaybı bedeli doğrudan Tramer'e (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) işlenmemektedir. Tramer kayıtları genellikle aracın karıştığı kazaları, hasarın boyutunu ve değişen parçaları göstermektedir.
